Κατασκευές με έτοιμο πηλό

   
H κεραμική, η κατασκευή δηλαδή χρηστικών και διακοσμητικών αντικειμένων από υγρό πηλό ο οποίος αφού στερεοποιηθεί υπόκειται σε θερμική επεξεργασία σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, είναι μια από τις αρχαιότερες τέχνες της οποίας η βασική διαδικασία στην πορεία των ετών δεν έχει ουσιαστικά διαφοροποιηθεί, με εξαίρεση φυσικά τα μέσα/διευκολύνσεις της σύγχρονης τεχνολογίας τόσο στο στάδιο του ψησίματος, αφού πλέον τα κεραμικά ψήνονται σε ειδικούς φούρνους και όχι στον ήλιο ή την φωτιά όπως έκαναν οι τεχνίτες-αγγειοπλάστες (κεραμείς) των αρχαίων χρόνων ή στα καμίνια  που χρησιμοποιούνταν μεταγενέστερα για να κατασκευαστούν οι παραδοσιακές στάμνες, πιθάρια κλπ, αλλά και στα στάδια δημιουργίας του πηλού (ανάμιξη αργιλοχώματος με νερό) και μορφοποίησής του που πλέον γίνεται με ηλεκτρικούς τροχούς κεραμικής και όχι ξύλινους χειροκίνητους ή ποδοκίνητους όπως συνέβαινε παλαιότερα. 

Με την όλο και αυξανόμενη εξέλιξη της χημικής βιομηχανίας, την εύρεση δηλαδή περισσότερων τρόπων με τους οποίους φυσικά υλικά μετατρέπονται σε συνθετικές ύλες, μια από τις "αλλαγές" και στην τέχνη της κεραμικής όπως και σε πολλές άλλες τέχνες είναι η εύρεση ευκολότερων στην επεξεργασία τους "υποκατάστατων" σε ό,τι αφορά το βασικό υλικό και η μετατροπή σε ένα μεγάλο βαθμό και αυτής της τέχνης σε ...τεχνική αφού οι ιδιότητες του κάθε υλικού κάνουν την ...περισσότερη δουλειά και έτσι καθιστούν κατά κάποιο τρόπο και την κεραμική ή ακριβέστερα αυτό το "κάτι σαν κεραμική" σε μια ενασχόληση προσιτή και σε μη επαγγελματίες ή καλλιτέχνες για την κατασκευή μικρών ή μεγαλύτερων, χρηστικών ή διακοσμητικών κατασκευών. 

Έτσι θα βρείτε πλέον στην αγορά προϊόντα με την ένδειξη "έτοιμος πηλός για χρήση" "πολυμερικός πηλός" κλπ που διατίθενται στο φυσικό χρώμα του πηλού, σε άσπρο ή πολλές ακόμη αποχρώσεις καθώς και μια αντίστοιχη σειρά προϊόντων χρώματα-βερνίκια για την περαιτέρω επεξεργασία-διακόσμηση των αντικειμένων που μπορείτε να φτιάξετε με αυτού του είδους τον πηλό. 

Η βασική κατηγοριοποίηση όλων των συνθετικών πηλών αφορά το αν πρόκειται για υλικά που στεγνώνουν-στερεοποιούνται πλήρως αποκλειστικά με φυσικό τρόπο, δηλαδή με την έκθεσή τους στον αέρα για περίπου 24 ώρες  ή αν χρειάζονται και θερμική επεξεργασία- ψήσιμο σε έναν απλό οικιακό φούρνο, ενώ υπάρχουν διαφορές και σε ό,τι αφορά την ποιότητα-πλαστικότητα του κάθε προϊόντος π.χ κάποια προϊόντα (πολυμερικός πηλός) έχουν αρχικά την υφή-όψη πλαστελίνης που μετά το ψήσιμο σε οικιακό φούρνο σκληραίνει και είναι τα καταλληλότερα για να δουλέψετε μικρές λεπτεπίλεπτες κατασκευές, λεπτομέρειες σε πήλινα σχέδια και αυτός που κατά βάση χρησιμοποιείται για την κατασκευή κοσμημάτων.  
Σε γενικές γραμμές o έτοιμος πηλός ανήκει τα οικονομικά υλικά  χειροτεχνίας-κατασκευών αφού π.χ απλό λευκό πηλό πολύ καλής ποιότητας σε συσκευασία 500 γραμ. θα βρείτε σε καταστήματα με είδη κατασκευών-χόμπυ και με περίπου μόνο 1,50 ευρώ/συσκευασία, ποσότητα αρκετή για να φτιάξετε ...αναγνωριστικά 1-2 απλά αντικείμενα αν τώρα ξεκινάτε την ενασχόλησή σας με το συγκεκριμένο είδος κατασκευών.

Όποιο προϊόν και αν επιλέξετε το βασικό είναι να ακολουθήσετε τις οδηγίες του κάθε κατασκευαστή σε ό,τι αφορά τις μεθόδους και χρόνους για το στέγνωμα-στερεοποίηση που τελικώς καθιστά τα αντικείμενα-κατασκευές ανθεκτικά στον χρόνο αν και γενικά διακοσμητικά αντικείμενα, κοσμήματα κλπ. αντικείμενα δηλαδή που η επιφάνειά τους δεν καταπονείται ιδιαίτερα κατά την χρήση τους, δεν έχουν κανένα πρόβλημα αντοχής ακόμη κι αν φτιαχτούν με απλό έτοιμο πηλό που στεγνώνει στον αέρα. 

Κάθε είδους κατασκευή μπορεί να επεξεργαστεί διακοσμηθεί σε δύο διαφορετικά στάδια:
- Όσο ακόμη ο πηλός είναι "νωπός" με την αποτύπωση-χάραγμα σχεδίων πάνω στην επιφάνειά του π.χ με στάμπες, σφραγίδες ή κάθε είδους αντικείμενο που σας εξυπηρετεί το σχήμα του, ή
- Μετά το στέγνωμα οπότε και μπορείτε να βάψετε οποιαδήποτε πήλινη κατασκευή με χρώμα, να επεξεργαστείτε την επιφάνειά της χρησιμοποιώντας stencils, decoupage  κλπ. 

Ξεκινώντας να επεξεργάζεστε έτοιμο πηλό αρχικά θα χρειαστεί να "δουλέψετε" ελαφρά την ποσότητα που θέλετε να χρησιμοποιήσετε με τα χέρια σας δημιουργώντας τελικά μια ομοιογενή "μπάλα" που θα την ανοίξετε σε ...φύλλο, σαν να επρόκειτο για ...ζυμάρι. Το τελικό πάχος του φύλλου όπως και ο τρόπος που θα μορφοποιήσετε πηλό στον σχηματισμό που θέλετε, εξαρτώνται από το είδος του προς κατασκευή αντικειμένου. 

π.χ για να κατασκευάσετε ένα μπωλ, μια πιατέλα, ένα βάζο, οποιοδήποτε παρόμοιο χρηστικό-διακοσμητικό αντικείμενο θα χρειαστεί να ανοίξετε την μπάλα πηλού σε σχετικά λεπτό φύλλο και στην συνέχεια αφού του δώσετε το σχήμα που θέλετε χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε αντικείμενο σας εξυπηρετεί το σχήμα του κόβετε τον πηλό, με ένα κοπίδι ή μαχαίρι χωρίς δοντάκια και τον απλώνετε-ακουμπάτε το κομμάτι πηλού στο μέσα ή το εξωτερικό μέρος ενός αντικειμένου με παρόμοιο σχήμα, το οποίο θα λειτουργήσει ως "καλούπι" δίνοντας ελαφρά και τε με τα χέρια σας τον ακριβή σχηματισμό ή "κυματισμό" που ανά σημεία επιθυμείτε. 

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, ανοίγοντας δηλαδή τον πηλό σε φύλλο και στην συνέχεια κόβοντας πάνω του κάθε μορφής σχήματα με την βοήθεια κουπ πατ ή οποιουδήποτε αντικείμενου μπορείτε να φτιάξετε κάθε είδους πήλινα στοιχεία μικρού ή μεγαλύτερου πάχους ανάλογα με το αντίστοιχο στο οποίο θα ανοίξετε τον πηλό. 

Για κατασκευές με μεγαλύτερο πάχος μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως καλούπι κάθε είδους μικρό ή μεγαλύτερο δοχείο-αντικείμενο π.χ ένα απλό σχήμα - κύλινδρο απο χαρτόνι, παγοθήκες από σιλικόνη σε σχήματα λουλουδιών, ζώων κλπ. για να δημιουργήσετε πήλινα αντικείμενα με αντίστοιχο σχήμα, μέγεθος και όγκο ή να πλάσετε τον πηλό με τα χέρια σας σε όποιο σχήμα και μέγεθος εσείς θέλετε, ενώ φυσικά σε καταστήματα με είδη κατασκευών-χόμπυ θα βρείτε και καλούπια για πήλινα στοιχεία σε ποικιλία σχεδίων και μεγεθών.  

Ο χρόνος που έχετε για να μορφοποιήσετε έτοιμο πηλό δεν είναι ...άπειρος, αφού σε λίγη σχετικά ώρα αρχίζει να στεγνώνει, συνεπώς θα πρέπει να έχετε πριν ξεκινήσετε μια κατασκευή αποφασίσει πως ακριβώς θα δουλέψετε ώστε να διευκολυνθείτε αφού είναι αυτονόητο ότι όσο πιο εύπλαστος είναι τόσο πιο εύκολα θα του δώσετε το σχήμα που θέλετε και αυτό είναι ένα ακόμη πλεονέκτημα του πολυμορφικού πηλού, ο οποίος αργεί πολύ περισσότερο να στεγνώσει και για να στερεοποιηθεί πλήρως απαιτείται να τον ψήσετε για λίγη ώρα σε χαμηλή θερμοκρασία στον φούρνο, ανάλογα με τις οδηγίες του προϊόντος που θα χρησιμοποιήσετε.  
Ένας τύπος κατασκευών με έτοιμο πηλό, ιδανικές για αρχάριους σε αυτού του είδους τις τεχνικές, είναι εκείνες που στην πραγματικότητα απλώς "ντύνετε" με πηλό οποιοδήποτε αντικείμενο δημιουργώντας τελικώς ένα "πήλινο" αντικείμενο με το ίδιο ακριβώς σχήμα, αλλά χωρίς να σας χρειαστεί καλούπι ή πλάσιμο του πηλού σε δύσκολα σχήματα. 


Για να να "ανασηκώσετε" από την επιφάνεια εργασίας σας μικρά κομμάτια-σχήματα πηλού μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βοηθητικά οδοντογλυφίδες-καλαμάκια κλπ. για μεγαλύτερα κομμάτια ή θα δώσετε με τα χέρια σας το σχήμα που θέλετε και θα τα μετακινήσετε μόνον αφού στεγνώσουν ή θα χρησιμοποιήσετε ένα σκεύος σαν οδηγό-καλούπι για να τα ακουμπήσετε και απ΄όπου και πάλι θα τα απομακρύνετε όταν ο πηλός έχει στερεοποιηθεί. 

Χρησιμοποιώντας μπωλ, σκεύη κλπ. ως "καλούπια" για να δώσετε το αντίστοιχο βασικό σχήμα σε ένα κομμάτι έτοιμου πηλού, τοποθετήστε ανάμεσά τους ένα κομμάτι μεμβράνη κουζίνας ή λαδόκολλα για να μπορέσετε με μεγαλύτερη ευκολία να τον απομακρύνεται όταν στεγνώσει-στερεοποιηθεί αν και ο πηλός δεν κολλά πάνω σε άλλου είδους επιφάνειες-φυσικά εκτός φυσικά από τον επίσης νωπό πηλό, γι΄αυτό και σε κατασκευές σύνθετες που αποτελούνται από πολλά μικρότερα κομμάτια δεν θα χρειαστείτε κανενός είδους κόλλα, αρκεί να ακουμπήσετε-πιέσετε μεταξύ τους τα πήλινα σχήματα και όταν στερεοποιηθούν θα είναι απολύτως ενωμένα μεταξύ τους.
Αν όμως για τον οποιονδήποτε λόγο χρειαστείτε κόλλα σε κατασκευές με πολυμερικό πηλό, χρησιμοποιείστε την ειδική για αυτήν την χρήση που ενεργοποιείται με το ψήσιμο και με την οποία μπορείτε να κολλήσετε γερά τόσο κομμάτια νωπού  ή στεγνού πηλού μεταξύ τους όσο και νωπό πάνω σε ήδη στεγνό πηλό και αντίστροφα ή βεβαίως και μια απλή αλλά ισχυρή κόλλα γενικής χρήσης. 

Κάθε τύπου βασική κατασκευή, εκτός από όλους τους άλλους τρόπους τελικής επεξεργασίας-διακόσμησης της, ασφαλώς μπορεί να διακοσμηθεί με επιπρόσθετα πήλινα στοιχεία, να δημιουργήσετε πχ ένα μπωλ, πιατέλα κλπ. που πάνω στο βασικό μέρος θα προσθέσετε πήλινα διακοσμητικά, ενώ ιδιαίτερα εντυπωσιακή τελική όψη και καθόλου δύσκολη στην δημιουργίας της είναι η διακόσμηση του νωπού ακόμη πηλού με σχήματα που θα δημιουργήσετε πιέζοντας πάνω στην επιφάνεια του ανοιγμένου πηλού υφάσματα με "άγρια" όψη π.χ δαντέλες αλλά  και στάμπες, σφραγίδες κλπ. Στο τελικό τους στάδιο τα σχέδια αυτά δίνουν μια πολύ καλαίσθητη ανάγλυφη όψη  είτε επιλέξετε να προσθέσετε και χρώμα είτε όχι. 

Και...

* Σε κρεμαστά διακοσμητικά, κοσμήματα κλπ. ολοκληρώνοτας την μορφοποίηση του πηλού, μην ξεχάσετε με ένα καλαμάκι, σύρμα κλπ. να κάνετε στα σημεία που χρειάζεται μια τρυπούλα που θα χρησιμοποιηθεί για το κρέμασμά τους από κορδόνι, σκοινί, σύρμα κλπ. 

* Ο πολυμερικός πηλός σε διάφορα χρώματα είναι μια εξαιρετική πρώτη ύλη για να φτιάξετε ιδιαίτερα εντυπωσιακές πολύχρωμες κατασκευές σε διάφορα σχήματα, χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Θα χρειαστεί απλώς να ανοίξετε, σαν ζύμη,  τα έτοιμα μπαστουνάκια χρωματιστού πηλού κάθε συσκευασίας σε λεπτά "κορδόνια" που θα ενώσετε μεταξύ τους σε ένα μεγαλύτερο "μπαστούνι" πιέζοντας με τα χέρια σας ώστε να πάρουν το σχήμα που επιθυμείτε και στο τέλος θα τυλίξετε  με ένα ενιαίο φύλλο πολυμερικού πηλού. Κόβοντας με κοπίδι αυτό το τελικό μπαστούνι σε κομμάτια το κάθε ένα θα έχει εσωτερικά το σχήμα/αποχρώσεις που έχετε επιλέξει.
Αυτός είναι ο απλούστερος τρόπος, δουλεύοντας με πολύ λεπτά κορδόνια πηλού για να φτιάξετε πήλινες πολύχρωμες χάντρες για κοσμήματα αλλά και κάθε μορφής μκρά πήλινα διακοσμητικά στοιχεία για κάθε χρήση.

* Ιδανικά χρώματα για να βάψετε έτοιμα-στεγνά αντικείμενα από έτοιμο πηλό, είναι τα ακρυλικά χρώματα για κατασκευές όπως και οι τέμπερες, αν και λίγο ή περισσότερο έντονα ο πηλός βάφεται στην πραγματικότητα με κάθε είδους μπογιά από νερομπογιές έως ακρυλικό-πλαστικό για τοίχους. 

* Μετά και την τελική επεξεργασία κάθε αντικειμένου από πηλό, για να αδιαβροχοποιήσετε και να προστατέψετε την επιφάνειά του περάστε ένα προστατευτικό διαφανές βερνίκι είτε ειδικό για πηλό είτε γενικής χρήσης.  

* Για να δώσετε τελική γυαλιστερή όψη σε πήλινα αντικείμενα, θα τα περάσετε με ένα γκλος και όχι ματ προστατευτικό διαφανές βερνίκι. 

* Ο πηλός δεν στεγνώνει μόνον αφού τον μορφοποιήσετε αλλά και ...μέσα στην συσκευασία του αν αυτή μείνει εκτεθειμένη στον αέρα. Γι΄αυτό και ανοιγμένες συσκευασίες θα διατηρηθούν για καιρό μόνον αν τις τοποθετήσετε σε σακουλάκια αεροστεγώς κλειστά, διαφορετικά ο πηλός θα ξεραθεί εντελώς και θα είναι άχρηστος. 

* Εκτός από την δημιουργία αντικειμένων μεγάλου μεγέθους, ο έτοιμος πηλός είναι μια πολύ εύκολη λύση για να φτιάξετε μικρά στοιχεία για διάφορες χρήσεις π.χ για να δημιουργήσετε πήλινα διακοσμητικά για πακέτα, εποχιακά διακοσμητικά (πάσχα, χριστούγεννα, καλοκαιρινές διακοσμητικές συνθέσεις κλπ).

* Για να δώσετε εντελώς ίσια-λεία όψη σε αντικείμενα από έτοιμο πηλό, μπορείτε αφού στεγνώσουν να τα τρίψετε ελαφρά με πολύ ψιλό γυαλόχαρτο, ενώ για κατασκευές που σας ενδιαφέρει η τέλεια όψη-υφή αλλά και για αντικείμενα μεγάλου μεγέθους π.χ αγαλματίδια, μεγάλου μεγέθους διακοσμητικά αντικείμενα φτιαγμένα με καλούπια κλπ. καταλληλότερος και οικονομικότερος είναι ο πηλός σε σκόνη - σκόνη πορσελάνης που αραιώνεται με νερό και θα την βρείτε σε συσκευασίες 1-2-5 ή και περισσότερων κιλών στα καταστήματα με είδη κατασκευών-χόμπυ και με ένα ενδεικτικό κόστος περίπου 6-7ευρώ/κιλό και σε δύο αποχρώσεις, λευκό και φυσικού πηλού (terracotta). Αυτό το είδος πηλού είναι το καταλληλότερο είδος και για χυτές κατασκευές, για να δημιουργήσετε δηλαδή πήλινα αντικείμενα στο ακριβές σχήμα ενός καλουπιού όπου θα τοποθετήσετε ρευστή σκόνη πορσελάνης αραιωμένη με νερό. 

* Aναλογικά με το κόστος υλικών, οι απλές κατασκευές με έτοιμο πηλό που θα διακοσμήσετε μετά την ολοκλήρωσή τους με όποιον τρόπο, στοιχεία, αποχρώσεις κλπ. είναι μια πολύ όμορφη ιδέα και για δώρα έαφού η γκάμα των αντικειμένων που μπορείτε πολύ εύκολα να δημιουργήσετε είναι ...ατέλειωτη. Μπωλ, πιατέλες, σουβέρ, κηροπήγια, κασπώ, διακοσμητικά τοίχου, κοσμήματα με απλό σχεδιασμό, κλπ.  

via